Een wereld vol stroom.
Elektriciteit is hot. Of juist te koud. Er is te veel van, of te weinig. Wat in elk geval zeker is: stroom staat middenin de energietransitie. We moeten massaal ‘om’. Van gas naar elektra. Van fossiele brandstof naar het stopcontact. Elektrisch rijden, elektrisch koken, elektrisch verwarmen. Het klinkt logisch, maar de werkelijkheid is weerbarstig. Want hoe groter de omslag, hoe groter de kans dat het ergens misgaat.
Neem Spanje en Portugal. Een dag geen stroom op het hele Iberisch schiereiland. En dan zie je hoe afhankelijk we zijn geworden. Verkeerschaos. Hamsterende mensen. Vijf doden. Winkels dicht, metro’s stil, pinpas waardeloos. En overal… donker.
Zelfs zonder ramp is het al zoeken naar balans. Want stroom opslaan is een vak apart. Olie, gas & kolen parkeer je in een tank of silo. Maar elektriciteit? Die moet meteen gebruikt of slim opgeslagen worden. Accu’s zijn het antwoord, zeggen ze. Alleen: ze zijn zwaar, duur, vervuilend om te maken en afhankelijk van grondstoffen uit China.
Intussen stijgt de vraag naar accu’s in razend tempo. Grote, zware batterijpakketten voor elektrische auto’s, lichtere varianten voor duizenden e-bikes en fatbikes die inmiddels het straatbeeld domineren. Maar waar blijven de Nederlandse accufabrieken? Die waren er – ooit. Alleen zijn ze ermee gestopt of failliet gegaan. Terwijl de behoefte alleen maar toeneemt.
Een andere manier om elektriciteit op te slaan, is indirect: je gebruikt het overschot om waterstof te maken. Die waterstof kun je later als er juist een tekort is, weer omzetten in stroom. Klinkt slim, en dat is het ook. Alleen: voor die aanpak heb je waterstoffabrieken nodig. En die zijn er op dit moment nauwelijks. Dus voorlopig blijft het vooral een goed idee op papier.
Tegelijk loopt de uitstoot van CO₂ en stikstof veel te hoog op. Zó hoog dat projecten worden stilgelegd, vooral in de bouw. Vergunningen worden niet meer afgegeven of zelfs ingetrokken. Met als gevolg: nóg meer vertraging in de broodnodige woningbouw. Een belangrijk deel van die uitstoot komt van zware bouwmachines. Elektrificatie kan daar echt het verschil maken. En de eerste stappen zijn er al: emissievrije graafmachines, elektrische hoogwerkers en andere slimme oplossingen van onder andere Volvo, JCB en Komatsu.
Er zíjn dus wel technische oplossingen. Maar het tempo ligt laag. De politiek komt nauwelijks in beweging.
Gelukkig zijn er ook particuliere initiatieven. En die maken wél verschil.